Diş fırçalamanın esas amacı güvenli ve etkili bir şekilde tüm yüzeylerden dental plağı uzaklaştırmaktır. Bu sebeple 20. Yüzyılın başlarından itibaren diş hekimleri ve bilim adamlarının çalışmaları doğrultusunda doğru diş fırçalama teknikleri geliştirilmiştir. Günümüzde aktif olarak kullanılan ve eğitimleri verilen 7 temel diş fırçalama tekniği bulunmaktadır. Başlıca diş fırçalama tekniklerini:
- Horizontal Fırçalama: Daha uygun yöntemler geliştirilmiş olmasına rağmen hastaların en çok tercih ettiği fırçalama tekniğidir. Fırça başı diş yüzeyine 90° açıyla yerleştirilip horizontal hareket ettirilir. Düz kesimli fırça 90° lik açıda dişlerin arasına giremez, sadece teğet olarak temas ettiği diş yüzeylerinde aşırı baskıya neden olacağından aşınmalara sebebiyet verebilir.
- Vertikal Teknik (Leonard): Horizontal fırçalama tekniğine benzer ancak hareket yukarı aşağı yönedir, fırça açısı 90° dir.
- Titreşim Tekniği (Stillman): Fırçanın başı diş etine 45° açı ile ve kıllarının bir bölümü dişeti yüzeyinde olacak şekilde yerleştirilir. Fırça sapına hafif basınçla beraber titreşim hareketi verilir ancak fırça orijinal pozisyonundan uzaklaştırılmaz. Böylece tüm dişler üzerinde aynı şekilde hareket edilip işlem tamamlanır.
- Yuvarlak Teknik (Modifiye Stillman): Fırçanın başı köke doğru eğik olarak, kıllarının bir bölümü dişetinde bir bölümü diş yüzeyinde olacak şekilde yerleştirilir. Yaklaşık 20 defa ön arka yönde kısa ve hafif titreşim hareketi uygulanır, ardından fırça başı ilerletilerek çiğneme yüzeyi yönünde döndürülür. Fırça tüm diş yüzeyleri üzerinde sistematik olarak aynı şekilde hareket ettirilir. Kesici dişlerin yönünde fırça sapı dik pozisyonda tutulur. İlerleyen dişeti çekilmelerinin olduğu vakalarda aşınmaya bağlı doku kaybını önlemek için bu teknik için önerilebilir.
- Charters Tekniği: Bir öncekinin tersine fırçanın başı dişin ağız içinde görünen yönünde yerleştirilir, kıllar diş ile 45° açı yapar. Fırçalarken öne ve arkaya titreşim hareketi uygulanır. Tüm yüzeyler temizlenene kadar işlem tekrarlanır. Bu metot özellikle diş arasını dolduran dişeti parçasını çekilmiş olduğu vakalarda, fırça kılları interdental boşluğa oldukça iyi ulaşabildiğinden etkin temizlik sağlar. Ayrıca, bu yöntemde plak oldukça hafif bir şekilde uzaklaştırıldığı için periodontal cerrahi sonrası önerilebilir.
- Bass Tekniği: Fırçanın başı dişlerin kesici yüzey düzlemine paralel, 3-4 dişi kaplayacak şekilde ağızın en dış noktasından başlayacak şekilde dişeti kenarına yerleştirilir. Fırçanın kıllarının bir bölümü dişeti oluğuna girebilecek şekildedir ve bu şekilde ön arka yönde kısa hafif kuvvetler uygulanır. Yaklaşık 20 defa bu şekilde hareket edilip, ark boyunca ilerlenir aynı işlem diğer yöne uygulanıp ardından alt çeneye geçilir. Fırçanın ulaşabildiği yere kadar plağı elimine etmede oldukça başarılı bir tekniktir. Başta kronik marjinal gingivitis olguları olmak üzere periodontal problemi olan olmayan tüm hastalara önerilebilir.
- Modifiye Bass Tekniği: Fırça Bass tekniğine benzer şekilde yerleştirilir, ancak öne arkaya uygulanan hafif kuvvetlerin ardından fırça başı dişlerin kesici yüzeyine paralel süpürme hareketiyle devam ettirilir. Bu teknik Bass ve modifiye Stilman tekniğinin kombinasyonudur.
Unutulmamalıdır ki tekniği doğru kullansak bile ağız hijyeni ağzın anatomik yapısından dolayı yüzde yüz sağlanamayabilir. Bu sebeple ağız bakımımızı devamında diş ipi, ağız çalkalama suları gibi destekleyici araç ve yöntemlerle devam ettirmemiz gerekir.